Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2013

Remember Shakti στη Στέγη


Στις 26.11.2013 η κεντρική σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών φιλοξενεί το jazz-fusion σύνολο Remember Shakti με επικεφαλής τον John McLaughlin.

Ο McLaughlin, αυτοδίδακτος κιθαρίστας, γεννήθηκε στο Yorkshire της Αγγλίας το 1942. Τη δεκαετία του 1960 έπαιξε δίπλα σε μεγάλα ονόματα των βρετανικών blues (Ginger Baker, Graham Bond, Alexis Corner), για να τον κερδίσει στη συνέχεια η free jazz. Το 1971 σχημάτισε το φημισμένο jazz rock σύνολο Mahavishnu Orchestra.
Το 1975 εγκατέλειψε τον ηλεκτρισμό και κυκλοφόρησε το ακουστικό άλμπουμ "Shakti with John McLaughlin" με συνοδεία ινδικού συνόλου, στο οποίο συμμετείχαν οι L. Shankar (βιολί) και Zakir Hussain (tabla).

Οι Shakti έπαιζαν "έθνικ" πριν από την ευρεία υιοθέτηση του όρου, παντρεύοντας την jazz με την ινδική κλασική μουσική. Κυκλοφόρησαν τρία άλμπουμ μέχρι τη διάλυσή τους το 1977.
Κατά τη δεκαετία του 1980 o McLaughlin, παίζοντας ακουστική κιθάρα, ασχολήθηκε με fusion απόπειρες σε συνεργασία με ονόματα όπως ο Al Di Meola και o Paco De Lucia ενώ το 1984 επιχείρησε μία βραχύβια επανένωση των Mahavishnu Orchestra. Ακολούθησαν αρκετές δισκογραφικές συνεργασίες με τον Miles Davis αλλά και πειραματικές απόπειρες.

Με αφορμή τον εορτασμό της πεντηκοστής επετείου από την απελευθέρωση της Ινδίας από τη βρετανική κηδεμονία, ο McLaughlin ανασχημάτισε τους Shakti για μια σειρά συναυλιών σε αγγλικές πόλεις, που έγιναν μεταξύ 24 και 27 Σεπτεμβρίου 1997. Το σχήμα απάρτιζαν αριστοτέχνες της ινδικής μουσικής, όπως ο Zakir Hussain (στα 48 του, πλέον), ο περκασιονίστας T.H. Viku Vinayakram, ο φλαουτίστας Hariprasad Chaurasia.

Από ηχογραφήσεις των εμφανίσεων εκείνων προέκυψε το υλικό του διπλού CD με τίτλο "Remember Shakti", την πατρότητα των συνθέσεων του οποίου μοιράζονταν οι McLaughlin και Chaurasia συνεχίζοντας σε ακόμα μεγαλύτερο εύρος τις αναζητήσεις της δεκαετίας του 1970. Το ρεπερτόριο περιλάμβανε κομμάτια με "διαλόγους" κρουστών και κιθάρας ("The Wish") ή κιθάρας και φλάουτου ("Zakir") αλλά και γενναίες εξερευνητικές αποστολές με αξιοποίηση όλης της διαθέσιμης μουσικής υποδομής ("Lotus Feet", "Mukti").

Παρά τις πρόδηλες ιστορικές αναφορές, δεν συναντάμε στον ήχο των Remember Shakti ίχνη σύγχυσης ή ερωτηματικά καλλιτεχνικής κατεύθυνσης, αλλά ούτε και απόπειρες απλούστευσης, ωραιοποίησης ή ένταξης στις σύγχρονες, μοδάτες world fusion εκφάνσεις για τρέχουσα κατανάλωση.
Συναντάμε μόνο τα μαγευτικά αποτελέσματα μιας καλλιτεχνικής συνάντησης και αλληλεπίδρασης δημιουργών, η διαφορετική πολιτιστική προέλευση των οποίων όχι μόνο δεν αντιμάχεται αλλά, τουναντίον, σθεναρά υπερασπίζεται το συντονισμό των εκφραστικών τους φωνών.

Σάββατο 9 Μαρτίου 2013

Cesaria Evora: Bia Lulucha

Δεν ξέρω πώς τη θυμήθηκα απόψε. Μάλλον εκείνη είπε να 'ρθει· έτσι όπως αποφασίζουν -και επιβάλλουν- ανώτερες από μας δυνάμεις.

Είναι στ' αλήθεια ακαταμάχητη. Ή μάλλον, δίχως υπερθετικά ή καν επίθετα: απλά Είναι.

Μια δύναμη της Φύσης. Και μάλιστα εσωτερική, που αναβλύζει από τα σωθικά. Όχι από κείνες τις φωνακλάδικες, τις φασαριόζικες, τις άκου-με-που-σου-λέω.
Αλλά μια άκου-με-γιατί-δεν -μπορείς-να-κάνεις-αλλιώς.

Είχα διαβάσει μια κριτική που ως μεγαλύτερο ατού της ερμηνείας της Cesaria Evora αναγνώριζε το ότι  είναι ταυτόχρονα μελαγχολική και παρηγορητική. Κι έτσι ακριβώς είναι· όπως δεν το έχει πετύχει ποτέ καμιά άλλη, κανένας άλλος.

Το -παραδοσιακό, με μοντέρνο ρυθμικό πανωφόρι- "Bia Lulucha" είναι από το πρώτο άλμπουμ της "La Diva Aux Pieds Nus" (1988), όταν ήταν ακόμα μια αναδυόμενη μαύρη Αφροδίτη, μια "ξυπόλητη ντίβα" από το νησιωτικό σύμπλεγμα του Πράσινου Ακρωτηρίου, και πριν γίνει το τριτοκοσμικό φαινόμενο "μισή γραφική νέγρα / μισή καθηλωτική chanteuse" που γάζωνε με ρίγη το L' Olympia.

Εκείνο που με τρελαίνει με την Cesaria Evora, εκείνο που κουνάει αυθάδικα το δαχτυλάκι του και αναιρεί κάθε τι που μου δίδαξαν ή που από μόνος έμαθα για τη μουσική, είναι η απόλυτη απουσία καταβολής ερμηνευτικής προσπάθειας. Λες και το τραγούδι δεν είναι κάτι που οφείλω, που πρέπει να αναδείξω, αλλά κάτι που έχω προ πολλού χωνέψει και αφομοιώσει κι όταν έρθει η ώρα, σαν έτοιμος από καιρό, απλά αφήνω την ύπαρξή μου όλη να το ακτινοβολήσει· με το μόνο άξιο τρόπο.

Κι ο τρόπος είναι αυτός:




Ω μικρή μου Bia Lulucha
ξύπνα και δες
τον αγαπημένο σου να φεύγει
Είμαι εγώ που αφήνω γεια
για τα νησιά Fogo και Brava
Ω μικρή μου, που εσύ είσαι το μόνο μου στήριγμα
το μόνο μου όνειρο
η μόνη μου αγάπη

Τι κρίμα να μη φοράω καπέλο, αυτή τη στιγμή, την πιο πρέπουσα απ' όλες τις στιγμές, να το βγάλω και να υποκλιθώ.


Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013

Short short story #007

Μυριάδες τραγούδια μετά, καταλήγω πως περισσότερο αγάπησα τους τραγουδιστές που δεν μπορούσαν να τραγουδήσουν.




 http://entertainment.in.gr/html/ent/983/ent.38983.asp